رکتوسکوپی؛ مشاهده مقعدی با بهترین روش

رکتوسکوپی روشی است که کاملا تشخیصی می باشد که این امکان را به پزشک می دهد تا به صورت مستقیم غشای مخاطی آنزیم و بخش انتهایی روده بزرگ را رویت کند. معاینه به وسیله ابزاری به نام پروکتوسکوپ صورت می گیرد که یک وسیله ای است که دارای دوربین می باشد. که جهت مشاهده تصویر از درون بدن است. در ادامه به نحوه انجام این روش و مراقبت های قبل و بعد همراه با تصاویر خواهیم پرداخت.

رکتوسکوپی چیست؟

این روش در دسته همان آندوسکوپی قرار دارد که برای بررسی مقعد، رکتوم و کولون مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از مزیت های مهم رکتوسکوپی این می باشد که توانایی ارزیابی موقعیت غشای مخاطی و نیز برداشتن نمونه ای از بافتی است که احتمال دارد در آن قسمت علائم هموروئید بروز دهد. امروزه بهترین روش برای اینکه هموروئید داخلی تشخیص داده شود، از رکتوسکوپی استفاده می کنند. بهترین دکتر گوارش از این روش اغلب برای تشخیص تومور، پولیپ روده، التهاب روده و خونریزی هموروئید و بررسی های داخلی رکتوم و مقعد استفاده می‌کند.

کاربرد های رکتوسکوپی

• این روش نیازی به معاینه مجدد ندارد و کاملا بی خطا می‌باشد.
• برای تشخیص سرطان مقعد و کولورکتال مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• اگر در روده بزرگ، پولیپ وجود داشته باشد تشخیص می‌دهد.
• قابلیت تشخیص کولیت اولسراتیو و دیورتیکولوزیس را دارد.
• دلایل خونریزی و اسهال را تشخیص می‌دهد.

رکتوسکوپی چه عوارضی به همراه دارد؟

به طور کل این روش دارای عوارض جانبی خاصی نیست اما در برخی افراد نیز بعضی موارد دیده شده که در این متن برای شما گردآوری کرده ایم:

• امکان ابتلا به عفونت بعد از انجام رکتوسکوپی در صورت عدم رعایت بهداشت وجود دارد.
• پارگی در راست روده که به ندرت و احتمال بسیار پایین رخ می‌دهد.
• ممکن است افراد بعد از انجام خونریزی کمی را تجربه کنند.
• درد در ناحیه شکم ممکن است در برخی افراد احساس شود.

تفاوت رکتوسکوپی و کولونوسکوپی چیست؟

1. بررسی کولونوسکوپی در حقیقت پیشرفته تر از روش رکتوسکوپی می‌باشد. در رکتوسکوپی از لوله ای دارای لنز برای مشاهده داخل مقعد استفاده می‌شود که قابل انعطاف نیست در حالی که در کولونوسکوپی از لوله انعطاف پذیر استفاده می‌شود. در هر دوی این روش لوله ها دارای دوربین یا همان لنز بوده که تصاویر داخل مقعد و روده بزرگ را بر روی مانیتور به نمایش می‌گذارند.
2. تفاوت دیگر این است که طول این لوله ها متفاوت بوده و این گونه بیان کنیم که در رکتوسکوپی حدود 25 سانت اول ناحیه اما در کولونوسکوپی می‌توان اندازه بیشتری از روده را در معاینات مشاهده کرد.

آمادگی های قبل از انجام رکتوسکوپی

اگر بیمار در روز آزمایش بخواهد دارو مصرف کند هیچ مشکلی ندارد فقط داروهایی که بیماران دیابتی مصرف می کنند می بایست با پزشک مشورت کنند چون باعث می شود گلوکز خون پایین می آید .

• دو ساعت پیش از رکتوسکوپی نیاز است از دو یا سه میکرولیستر استفاده کرد . این کار جهت پاک سازی روده می باشد .
• آمادگی برای معاینه تنها باید رکتوم خالی شود تا اطمینان پیدا کند که مدفوع باقی مانده از معاینه مانعی به وجود نیاورد .
• آماده کردن رکتوسکوپی حائز اهمیت بسیاری می باشد چون در نتیجه آزمایش تاثیرات فوق العاده ای می گذارد .
• به هیچ عنوان نباید نوشیدنی های الکل دار و کافئین دار مثل قهوه در شب قبل از رکتوسکوپی استفاده کرد .
• فرد باید پرونده پزشکی خود را که دارای آزمایشات و درمان بیماری ها می باشد را در اختیار پزشک قرار دهد.
• شب پیش از انجام رکتوسکوپی باید غذاهای ملین و نرم خورد تا به یبوست فرد دچار نشود .
• از خوردن غذاهایی مثل سبزیجات ، میوه ها ، حبوبات و لبنیات باید اجتناب کرد .
• اگر فرد به بیماری خاص مبتلا باشد باید پزشک خود را مطلع کند .

سایر موارد مراقبتی قبل از رکتوسکوپی

در ابتدا این نکته را بدایند که از مهمترین مواردی که باید قبل رکتوسکوپی انجام دهید، خالی بودن رکتوم است. فردباید رکتوم خود را قبل از این کار تخلیه کند زریا در آن صورت روند معاینه برای پزشک بسیارراحت تر خواهد شود. معمولا توصیه می‌شود  که 24 ساعت قبل از انجام این تکنیک از ملین های خوراکی استفاده کنید تا روده ها به کار افتاده و به مرور تخلیه گردند. برای این کار برخی از افراد از داروهایی استفاده میکنند که منجر به تغییر غلظت خون خواهد شد. تمامی اینگونه داروها را باید پزشک تجویز کند زیرا ممکن است عوارض ناخوشایندی برای افراد به همراه داشته باشند.

رکتوسکوپی به چه دلیلی انجام می‌شود؟

متخصصین گوارش معمولا برای بررسی راست روده یا مقعد از روش رکتوسکوپی استفاده می‌کنند که اگر در نتیجه این آزمایش، موارد منفی مشاهده شود یا در این نتایج تنقیه باریوم مشاهده شود، فرد باید مورد بررسی های بیشتر قرار بگیرد. حتی گاهی به دلیل خونریزی های مقعدی این نوع آزمایش رابرای فرد تجویز می‌کنند. در موارد نادرتری، اگر پزشک به توده های درون روده یا حتی زائده های خوش خیم و سرطان روده بزرگ و … شک داشته باشد، باید از این طریق تمامی این نواحی رامورد بررسی قرار دهد.

روش انجام رکتوسکوپی چگونه است؟

جهت انجام این آزمایش یک رکتوسکوپ ثابت حدود 20 تا 30 سانتی متر و با قطر حدود 2 سانتیمتر استفاده می شود. این دستگاه توسط پزشک تحت نظارت تصویری به درون بدن فرستاده می شود. هوایی به درون روده وارد می شود که تا مخاط را بتوان رویت کرد. این کار که به اتمام رسید معاینات حدود 1 یا 2 دقیقه به طول می انجامد .

اغلب افراد برای انجام این روش دارای هراس هستند زیرا به طور کلی روش های تشخیصی مقعدی چالش هایی برای افراد به همراه دارند که میزان اضطراب آن ها راافزایش خواهد داد. برخی از افراد بعد از ایان رکتوسکوپی احساس گرفتگی در ناحیه شکم دارند. بسیاری از افراد دیگر دچار نفخ شدید شکم می‌شوند و در مواردی ممکن است مشاهده شود که فرد حین رکتوسکوپی صدای خروج نفخ خود را بشنود که این امر بسیار طبیعی می‌باشد.

مراقبت های بعد از رکتوسکوپی

احتمالا بعد از انجام این روش، فرد احساس ناراحتی و درد های خفیف در ناحیه مقعد داشته باشد. علاوه بر این موارد ممکن است خونریزی های خفیفی تا دو الی سه روز پس از استفاده این تکنیک خصوصا در هنگام دفع مدفوع رخ دهد. این علائم هیچ کدام غیر طبیعی نیست بنابران جتای نرانی ندارد اما با رعایت برخی نکات می‌توانید از ایجاد این عوارض جلوگیری یا از شدت آن ها بکاهید.

• افراد می‌توانند فعالیت های روزانه خود را بعد از رکتوسکوپی از سر گرفته با این تفاوت که در سه روز اول از فعالیت های سنگین خودداری فرمایید.اگر دارای شغلی هستید که با فعالیت های بدنی سنگین در ارتباط است، بهترر است دو روز مرخصی گرفته و به استراحت بپردازید.نیازی به تغییر در رژیم غذایی نیست اما باید توجه داشته باشید از مصرف غذاهای که موجب یبوست می‌شوند خودداری فرمایید زیرا هنگام دفع ممکن است باعث خونریزی مقعد شوند.

تفاوت رکتوسکوپی با سیگموئیدوسکوپی چیست؟

یکی از روش های دیگری که برای تشخیص بیماری های راست روده مورد استفاده قرار می‌گیرد، سیگموئیدوسکوپی می‌باشد که برای تشخیص بیماری های روده بزرگ و راست روده مورد استفاده قرار می‌گیرد. سیگموئیدوسکوپ یک لوله بسیار نازک است که در انتهای آن، یک دوربین وجود دارد. این دو دستگاهبرای معاینه از نظر طول دستگاه متفاوت هستند. طول دستگاه رکتوسکوپ حدود 25 سانتی متر می‌باشد و تا نواحی پایین روده را مورد بررسی قرار می‌دهد اما سیگموئیدوسکوپ حدود 69 سانتی متر بوده و منطقه وسیعی از روده ها را مورد معاینه قرار می‌دهد.

معاینه با رکتوسکوپی چه مدت زمان می‌برد؟

معاینه ناحیه مقعد و روده با استفاده از روش رکتوسکوپی تقریبا حدود ده دقیقه به طول می‌انجامد.

پروکتیک چگونه کنترل می‌شود؟

اغلب برای درمان این مشکلات ابتدا از درمان های دارویی مانند مزالامین یا کورتیکواستروئید ها استفاده کرده و در صورتی که پزشک تشخیص دهد درمان های دارویی پاسخگوی وسعت این بیماری نیستند از روش جراحی استفاده می‌کند.

بررسی نتیجه آزمایش رکتوسکوپی

معمولا نتایح آزمایش بلافاصله آماده خواهد شد و اگر نمونه برداری یا بیوپسی نیازی نباشد، همان نتیجه را مورد بررسی قرار می‌دهند. در صورتی که بیوپسی یا نمونه برداری نیاز باشد، ممکن است نتایج آزمایش حدود دو الی سه هفته به طول بی انجامد.