زخم های معده به زخم هایی گفته می شود که در دیواره معده و روده کوچک تشکیل می شوند. این زخم ها در لایه مخاطی محافظت کننده معده به وجود می آیند و تاثیر این لایه را از بین می برند. معده اسیدی قوی تولید می کند که این اسید به هضم غذا و محافظت معده از میکروب ها کمک می کند. برای حفاظت بافت معده از اسید، مخاط مخصوصی ترشح می شود. در صورتی که این لایه مخاطی پاره شود و عملکرد موثری نداشته باشد، احتمال دارد که اسید به تخریب بافت معده بینجامد و باعث ایجاد زخم شود.
از هر ده نفر در کشورهای غربی، یک نفر در طول زندگی خود به زخم معده مبتلا می شود. زخم های معده به راحتی درمان می شود ولی مشکلات جبران ناپذیر بسیاری را سبب می شوند.
علل کلی بروز زخم معده در افراد
هنگامی که پوشش خارجی دستگاه گوارش با آسیب مواجه میشود، زخم های گوارشی یا همان زخم معده به وجود میآیند که به مرور زمان پیشرفت کرده و وسعت مییابند. این زخم ها ای ثابت ندارند و ممکن است در نواحی مختلفی ایجاد شوند. زخم معده در نواحی مانند دیواره معده یا در ناحیه عثنی العشر و حتی مری بروز میکند. یکی از علل موثر در پیدایش این نوع بیماری، استرس و اضطراب روزمره فرد میباشد. البته که این مورد در جامعه با افزایش شدیدی رو به رو میباشد اما مهمترین علت ابتلا به این زخم ها در ناحیه دستگاه گوارشی، باکتری هلیکوباکتر پیلوری میباشد.
امروزه در کشور ما از نوجوانان تا افراد مسن، دخانیات مصرف میکنند و سن مصرف آن بی نهایت کاهش داشته است که این آمار ها اصلا خوب نیست. بسیاری از افراد نمیدانند که یکی از تاثیرات مخربی که سیگار یا قلیان بر بدن فرد میگذارد، پیدایش زخم های معده میباشد. همچنین با بیشتر شدن کمی دانش و اطلاعات مردم، مصرف خودسرانه دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی و مسکن ها به شدت افزایش داشته که به شدت بر روی بروز این بیماری تاثیرگذار هستند.
اگر مدت زمان زیادی است که از دارو های NSAID یا همان دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی استفاده میکنید، برای شروع باید ابتدا مصرف این دارو ها را قطع کنید. در صورتی که عامل ایجاد زخم معده در افراد، هلیکوباکتر باشد باید برای درمان از روش های دارویی استفاده کرد. اولین کار متخصص گوارش برای درمان این است که از معده با استفاده از دارو های دیگر در برابر اثر این باکتری محافظت کند.
رژیم غذایی بیماری زخم معده
تمامی خانم ها و آقایانی که به این بیماری مبتلا هستند و برای روش های درمانی با پزشک اقدام کرده اند، باید حتما تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کنند تا روند درمان این بیماری بسیار ناخوشایند و دردناک را سرعت بخشند. تمامی رده های سنی که به زخم معده مبتلا هستند باید غذاهای سبک را در ادویه ها سبب میشود تا درمان سریع تر انجام شود.
فیبر و ویتامین A در رژیم غذایی زخم معده
فیبر های محلول و نا محبوب، هر دو در رژیم غذایی تاثیر بسیار زیادی برای بهبود زخم معده دارند. حتی پزشکان گوارش بر این مسئله تاکید دارند که فیبر در برنامه غذایی تاثیر مستقیمی با ایجاد این بیماری داشته و باید از موادی مانند آجیل، جو دو سر و حبوبات در برنامه های غذایی خود استفاده کنید.
علائم ابتلا به بیماری زخم معده
درد معده یکی از شایع ترین علائم زخم معده است. علامت معمول زخم های معده عدم هضم مناسب است. هضم نامناسب باعث درد و ناراحتی در نواحی اطراف معده می شود. این علائم می تواند با سوزش سر دل اشتباه گرفته شود. البته فرد می تواند به صورت همزمان به سوزش سر دل و زخم معده مبتلا باشد.
سوزش سر دل باعث برگشت اسید از معده به مری می شود. این عارضه کمی بالاتر از معده اتفاق می افتد و تقریباً دردی در قسمت پایینی قفسه سینه احساس می شود. باید به خاطر داشته باشید که تمام زخم های معده باعث اختلال در گوارش نمی شوند. علائم زخم معده وخیم تر از سوزش سر دل است ولی گاهی اوقات نشانه های بیماری اندکی مبهم است.
زخم معده باعث ایجاد دردی مبهم و سوزش در ناحیه معده می شود. برخی از افراد مبتلا این درد را با حس گرسنگی مقایسه می کنند. از دیگر علائم زخم معده می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش وزن ناخواسته
- حالت تهوع و استفراغ
- نفخ معده
- آروغ زدن
- عدم توانایی خوردن به دلیل معده درد
- درد معده ای که با غذا خوردن و نوشیدن و یا مصرف آنتی اسید ها بهبود می یابد.
عوامل تاثیرگذار بر زخم معده
عوامل موثر بر زخم معده به دو دسته متداول و غیر متداول بستگی دارد.
دو علت اصلی زخم معده و روده کوچک به شرح زیر است:
- باکتری هلیکوباکتر پیلوری
- مصرف برخی داروهای غیر استروئیدی و ضد التهابی
علل زخم معده که تداول کم تری دارند، به شرح زیر است:
- ترشح بیش از حد اسید معده؛ که این مورد دلایل مختلفی دارد مانند: ژنتیک، مصرف دخانیات، استرس و مصرف برخی غذاها
- سندرم زولینگر: الیسون که یک بیماری نادر است و باعث ترشح بیش از حد اسید معده می شود.
چه عواملی احتمال ابتلا به زخم معده را افزایش میدهند؟
برخی از موارد می توانند احتمال ابتلا به زخم معده را بالا ببرند:
- مصرف مکرر استروئید ها
- سیگار کشیدن
- تولید بیش از حد کلسیم در بدن
- ژنتیک
- مصرف بیش از حد الکل
زخم های معده در افراد بالای 50 سال شایع تر است. ولی هر فردی در هر سنی می تواند به زخم معده مبتلا شود. البته این بیماری در کودکان بسیار نادر است. در صورتی که والدین کودک سیگار بکشند، احتمال ابتلای کودک به زخم معده افزایش می یابد.
تاثیر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی بر زخم معده
برخی از داروهای مسکن احتمال ابتلا به زخم معده را بالا می برند. از جمله این داروها می توان به آسپیرین و ایبوپروفن اشاره کرد.
۰ دیدگاه